Adana ilimizde Okul Müdür Yardımcısı olarak görev yapan üyemize verilen disiplin cezasının İl Disiplin Kurulu tarafından kesinleşmesi üzerine, Adana 3. İdare Mahkemesinde açtığımız dava kabul edilerek üyemize verilen disiplin cezası iptal edildi. Mahkeme kararındaki kimi detaylar, bireysel olarak üyemizin haklılığını gözler önüne sermekle kalmadı. Disiplin soruşturmalarının aksayan yönünün gözler önüne serilmesi bakımından hukuk dersi niteliğindeki gerekçeler, sonrası için dikkat edilmesi gereken temel hukuk ilkelerini gözler önüne koymuştur. Keyfi açılan soruşturmaların, sıhhatli ve hukukun temel ilkelerine uygun olmayacak şekilde yürütülmesi, bir çok personelin mağdur olmasına sebep olmaktadır. Özellikle soruşturma aşamasının titizlikle yürütülmemesi, bireylerin aklanma ve adil yargılanma haklarını gasp edebilmektedir. Gelin Mahkemenin gerekçelerinde bu duruma göz atalım:
“Disiplin cezaları, memurların özlük haklarında doğrudan ve önemli sonuçlar doğurmaları sebebiyle sübjektif ve bireysel etkileri bulunduğu gibi, kamu görevinin gereği gibi sürdürülmesi açısından objektif ve kamusal öneme sahiptir. Bu bakımdan disiplin soruşturmalarının yapılmasında izlenecek yöntem, ceza verilecek fiiller ve ceza vermeye yetkili makam ve kurullar mevzuatla belirlenmekte, doktrin ve yargısal içtihatlarla da konu ile ilgili disiplin hukuku ilkeleri oluşturulmaktadır.”
“Bu nedenle, disiplin suçu teşkil eden fiillerle ilgili olarak soruşturma yapılması zorunlu olduğu gibi, soruşturmanın belirli usuller çerçevesinde yapılması da isnada maruz kalanların hukuki güvencesidir. Disiplin cezası vermeye yetkili mercilerce disiplin suçu sayılacak eylemlerin işlenildiğinin öğrenilmesi halinde, bu kişiler hakkında soruşturma emri verilmesi; bağımsız ve üst veya denk görevde olan bir soruşturmacı atanması, olayla ilgili tanık ve soruşturulanın ifadelerinin alınması, ifade alınmadan kişiye haklarının ve soruşturma konusunun bildirilmesi, isnat olunan fiille ilgili lehe ve aleyhe başkaca delillerin araştırılması, hatta teknik konularda bilirkişilere inceleme yaptırılmak suretiyle, soruşturulanların görev ve konumları itibariyle sorumluluklarının belirlenmesinin gerektiği disiplin hukukunun temel ilkelerinden olup, suçun ilgilisi tarafından işlenilmiş olduğunun kesin ve hiçbir şüpheye yer bırakmayacak şekilde hukuken kabul edilebilir nitelikte somut tespitlerle ortaya konulması hukuki güvenlik ilkesinin de gereğidir.”
“…bu haliyle olayda tartışmanın davacıdan kaynaklandığı ortaya konulamadığı gibi, davacı sendika üyesi tarafından herhangi bir sataşma fiili gerçekleştirildiği hususunun da herhangi bir şüpheye mahal vermeyecek şekilde ortaya konulamadığı anlaşılmıştır. Bu durumda, davacıya isnat edilen "iş arkadaşlarına ve iş sahiplerine söz veya hareketle sataşmak" fiili her türlü şüpheden uzak bir şekilde açık ve net olarak ortaya konulmadığından, dava konusu disiplin cezası ile bu cezaya yapılan itirazın reddine dair dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
Karar gerekçeleri incelendiğinde disiplin soruşturma dosyalarının kapanışında yer alan, “…. Fiili sübuta erdiği anlaşıldığından..” ifadesi, her türlü şüpheden uzak somut ve hukuki delillere dayanılarak, kapsamlı ve hukukun temel ilkelerine uygun bir soruşturma nihayetinde ulaşılabilecek bir kanaattir. Yoksa gerekli araştırma yapılmadan, ifadelere başvurulmadan, delillerin değerlendirilmesinde gerekli dikkat gösterilmeden sonuçlandırılan soruşturmalar, “kamu adaleti” ni yaralamaktadır. Her türlü şüpheden uzak, kesin bir şekilde ortaya konulmadan verilen kararlar, memurların “lekelenmeme hakkı”nı da gasp etmektedir.
Sendikamız uzun zamandır Devlet Memurları Disiplin Yönetmeliğinin düzenlenmesi, soruşturma aşamalarının daha detaylı ve ilkeler bazında ele alınması gerektiğini savunmuştur. Disiplin Yönetmeliğindeki açık ve gri alan, soruşturmacılara kimi zaman rahat hareket etme şansı vermekte, bu da temel anayasal ilke olan suçta ve cezada kanunilik ilkesini zedelemektedir.
Anadolu Eğitim Sendikası, bireysel olarak üyelerinin hakkını koruduğu gibi, karar gerekçesinde de belirtildiği üzere kamusal yararı ve objektif hukuk ilkelerinin korunmasına da hizmet etmeye devam edecektir.
Anadolu Eğitim Sendikası Hukuk Servisi
