Bakan Işıkhan, TBMM Genel Kurulunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2025 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı.
Yakın zamanda kamuoyuyla paylaşacakları Ulusal İstihdam Stratejisi'nin, yeni dönemde çalışma hayatının temel taşlarını oluşturacak bir hedefle hazırlandığını; bu stratejiyle, dijital ve yeşil dönüşümün getirdiği fırsatları değerlendirirken ortaya çıkan zorluklara karşı iş gücü piyasasında beceri uyumunu sağlamayı, eğitim ve istihdam arasındaki bağı daha da güçlendirmeyi, sosyal koruma sistemlerini, istihdamı teşvik edecek bir yapıda yeniden kurgulamayı ve kırsal alanlarda ekonomik çeşitliliği artırarak sürdürülebilir istihdam fırsatları yaratmayı hedeflediklerini söyledi.
İşsizlik oranının, son 18 aydır tek hanelerde seyrettiğini ve Orta Vadeli Program hedefleriyle tam uyum içinde ilerlediğini belirten Işıkhan, "Önümüzdeki üç yıllık süreçte istihdamı, yıllık ortalama 758 bin kişi artırmayı ve iş gücüne katılma oranlarında beklenen artışa rağmen işsizlik oranını kalıcı olarak tek haneli seviyelere çekmeyi hedefliyoruz. Ayrıca, genç nüfusumuzun iş gücü piyasasına dahil olması konusunda da önemli adımlar atıyoruz." diye konuştu.
TÜİK verilerine göre genç işsizlik oranının son 5 yılda 8,6 puan azalarak ekim ayı itibarıyla yüzde 16,6 seviyesine gerilediğini kaydeden Işıkhan, "Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı da dikkat çekici bir şekilde azalmaktadır. 2020 yılına kıyasla 2,1 puanlık bir düşüşle yüzde 26,3 seviyesine gerileyen bu oran, gençlerimizi daha fazla eğitim ve iş imkanıyla buluşturduğumuzun somut bir adımıdır." dedi.
Kadın istihdamında önemli projeler gerçekleştirdiklerini, çeşitli projelerle kadınların çalışma hayatındaki yerini güçlendirdiklerini anlatan Işıkhan, İş Pozitif Programı ile 2024 yılında 750 bin kadını istihdama kazandırdıklarını söyledi.
İş gücüne katılamayan kesimleri, çalışma hayatına entegre etmek için devreye aldıkları İşgücü Uyum Programı ile kadınlar, gençler, engelliler ve öğrencilerden oluşan 120 bin kişiyi istihdama teşvik ettiklerini bildiren Işıkhan, Hane Bazlı İstihdam Destek Sistemi ile her ailede en az bir kişinin çalışmasını hedeflediklerinin altını çizdi.
- Asgari ücret
Bakan Işıkhan, asgari ücretin sadece sosyal adaletin ve ekonomik büyümenin sağlanmasında kritik öneme sahip olduğunu ifade ederek, Bakanlık olarak asgari ücretin hem çalışanlar hem de işverenler için dengeli bir şekilde belirlenmesini sağlamak için azami gayreti gösterdiklerini vurguladı.
Gelecek yıl uygulanacak asgari ücreti belirlemek üzere Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun ikinci toplantısının 16 Aralık'ta yapılacağını anımsatan Işıkhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İşçilerimizin gelirini artırma amacıyla başlattığımız Asgari Ücret Desteğini gerektiği noktada güçlendirdik. Yılın ilk 9 ayında yaklaşık 1,5 milyon iş yerine toplamda 38 milyar lira asgari ücret desteği sağladık. 2025 yılında geçerli olacak asgari ücreti belirleme sürecinde de çalışanlarımızın refahını artırırken, işverenlerimizin rekabet gücünü koruyacak dengeli bir çözüm için kararlılıkla çalışıyoruz. Alınacak kararın ülkemize, işverenlerimize ve çalışanlarımıza hayırlı olmasını temenni ediyor, komisyon çalışmalarının başarıyla sonuçlanmasını diliyorum."
Işıkhan, 2025 yılı için kamu görevlileri ve emeklilere yüzde 6+5 oranında zam yapılmasının karara bağlandığını, enflasyon farklarının yüksek olması durumunda farkın maaşlara eklenmesiyle kamu görevlilerinin alım gücünü koruma yönündeki kararlılığın süreceğini belirtti.
- Belediye işçilerinin şikayetleri
Sendikal haklara ve çalışan haklarına yönelik aykırılıklarda Bakanlık olarak devreye girdiklerine dikkati çeken Işıkhan, 31 Mart 2024'te yapılan yerel seçimlerden sonra yönetimleri değişen belediyelerin çalışanlarından Rehberlik ve Teftiş Başkanlığına, sendikalardan ve işçilerden, toplu iş sözleşmesi hükümlerinin uygulanmaması, toplu işçi çıkarılması, sendikal özgürlüklerin engellenmesi, mobbing ve eşitlik ilkesine aykırılık hususlarında ihbar ve şikayet başvuruları intikal ettiğini söyledi.
Işıkhan, söz konusu incelemelere ilişkin, "Yapılan incelemelerde Van, Iğdır belediyeleri başta olmak üzere ve bunlara bağlı iştirakleri hakkında toplam 26 milyon lira idari para cezası uyguladık. Tespit edilen, mevzuata aykırılıklardan konusu suç teşkil eden hususlar ile ilgili olarak da cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmuştur." bilgisini paylaştı.
Bakan Işıkhan, TBMM Genel Kurulunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 2025 yılı bütçesine ilişkin sunumunda, Türkiye'nin iş sağlığı ve güvenliği konusundaki vizyonunu daha da ileriye taşıyacak, Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Strateji Belgesi'ni oluşturmak için kapsamlı bir çalışma süreci başlattıklarını söyledi.
Gelecek yıl Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi'ni toplayarak, tüm tarafların katılımıyla kapsayıcı bir yaklaşım benimseyeceklerini ifade eden Işıkhan, "2025 yılını seferberlik halinde, geleceğimiz olan çocuklarımız ve gençlerimiz için okul öncesinden başlayarak, iş sağlığı ve güvenliği kültürünü yerleştirecek faaliyetlerle geçirmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda eğitim müfredatlarını güncellemekten, farkındalık kampanyalarına kadar geniş bir yelpazede çalışmalarımızı sürdüreceğiz." diye konuştu.
Işıkhan, sosyal devlet anlayışıyla sosyal güvenlik sistemini daha kapsayıcı, erişilebilir, mali sürdürülebilirliği güçlü ve yeni çalışma modellerine uyumlu bir yapıya kavuşturmak için çalışmalara devam ettiklerini ifade etti.
SGK gelirlerinin, giderleri karşılama oranının 2002'de yüzde 71,5 olduğunu; 2024 sonunda ise bu oranın yüzde 95,7 olarak gerçekleşmesinin beklendiğini belirten Işıkhan, prim gelirlerinin emekli aylıklarını ve sağlık giderlerini karşılama oranın da yıl sonunda yüzde 74,8 olarak tahmin edildiğini söyledi.
Işıkhan, 2023-2024 döneminde 2 milyon iş yeri ve 13 milyon sigortalı için toplam 471 milyar lira destek verdiklerini vurgulayarak, "Sosyal güvenlik kapsamı yüzde 99 seviyelerine ulaştırdık. Aktif sigortalı sayısı 2002'de 12 milyon iken bugün 26 milyona yükselmiştir." dedi.
Kayıt dışı istihdam oranının 2002'de yüzde 52 olduğunu; bu yıl ise yüzde 27,75'e düştüğünü anlatan Işıkhan, en düşük emekli aylığının bu yılın ocak ayında 10 bin liraya, temmuzda da 12 bin 500 liraya yükseltildiğini hatırlattı.
Işıkhan, "2024 Yılı Emekliler Yılı Türkiye Yüzyılının Emektarları Projesi" ile kamu kurumları başta olmak üzere sosyal paydaşların işbirliğinde emeklilere sosyal, kültürel, akademik refah alanlarında çok sayıda faaliyet gerçekleştirdiklerini aktararak, "Yılbaşında inşallah emeklilerimizin aylıklarında kanuni düzenlemeler uyarınca gereken artışlar yapılacaktır." dedi.
- Belediyelerin SGK borçları
Kapsamlı ve sürdürülebilir sosyal güvenlik sistemi için SGK'nin prim gelirlerinin tahsilatının çok önemli olduğunu vurgulayan Bakan Işıkhan, şöyle konuştu:
"Bu yılın ilk aylarında açıkladığımda, belediyelerin toplam 96 milyar liralık prim borcu vardı, bugünkü prim borcu yaklaşık 160 milyara yükselmiştir. SGK'nin 2024'ün ilk 9 ayındaki prim geliri ise 2 trilyon 15 milyar liradır. Süresinde ödenmeyip icraya intikal ettirilmek suretiyle, çoğunluğu özel sektör işverenlerinden olmak üzere 11 aylık sürede yaklaşık 46,6 milyar lira tahsilat gerçekleştirdik. Bu tahsilatın 11 milyar 750 milyonluk kısmı belediye prim borçlarıdır."
Bakan Işıkhan, geri ödeme kapsamındaki ilaç sayısının 2000'li yıllarda 3 bin 986 iken 2024 Kasım sonu itibarıyla 8 bin 845'e yükseldiğini belirtti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 9 Aralık'ta açıklanan önemli bir konuyu daha hayata geçirdiklerini aktaran Işıkhan, "Tip 1 Diyabet hastalığıyla ilgili, 18 yaş altındaki hastalarımıza, evlatlarımıza sensörlü cilt altı glikoz izlem cihazlarını SGK tarafından geri ödeme kapsamına aldık. Evlatlarımıza ve ailelerine hayırlı olsun." diye konuştu.
Işıkhan, 2025 yılı bütçesini en verimli şekilde kullanacaklarını dile getirerek, insana yakışır işler, adil büyüme, güçlü istihdam, kalıcı refah, sosyal diyalog, herkes için sosyal güvence, emeğe vefa, güvenli iş ve sağlıklı iş gücü ilkeleriyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde üretmeye, çalışmaya ve istihdamı artırmaya devam edeceklerini kaydetti.
