Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.
Komisyonda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2025 yılı bütçesinin yanı sıra Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü, Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Başkanlığının bütçe, kesin hesap ve Sayıştay raporları, Kentsel Dönüşüm Başkanlığının bütçesi ile Türkiye Çevre Ajansının Sayıştay raporu görüşülecek.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 2025 yılı sonu itibarıyla, 81 ili kapsayan yeni bir sosyal konut kampanyasını başlatacaklarını bildirdi.
Kurum, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığı ile bağlı kuruluşlarının 2025 yılı bütçelerine ilişkin sunum yaptı.
Türkiye'de 85 milyon nüfusun yüzde 71'inin deprem riski taşıyan bölgelerde yaşadığına dikkati çeken Kurum, son yıllarda Elazığ, Malatya ve İzmir'de yaşanan depremleri hatırlattı. Kurum, burada 45 bin yeni konut, iş yeri ve köy evinin 1 yıl gibi kısa bir sürede teslim edildiğini vurguladı.
Bakan Kurum, 6 Şubat'ta meydana gelen, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremleri de hatırlatarak, depremin üzerinden 45 gün geçmeden ilk temelleri attıklarını, üç ayın sonunda tam 180 bin konutun inşasını başlattıklarını anlattı.
Deprem bölgesinin şu anda dünyanın en büyük, en hareketli şantiye alanı olduğunu dile getiren Kurum, "Şu anda biz bu toplantıyı yaparken, 11 ilimizde 1900 şantiyemizde, deprem bölgesine adanmış 160 bin işçi, emekçi kardeşimiz 'bir vatan müdafaası şuuruyla' yeni yuvalarımızı yapmaktadır." dedi.
Deprem bölgesinde bugüne kadar 358 bin ev ve iş yerinin ihalesini gerçekleştirdiklerine dikkati çeken Kurum, 4 bin 333 köyde, yaklaşık 62 bin köy evini de hızla inşa ettiklerini bildirdi.
Kurum, 26 Ekim'de 130 bininci konutun anahtar teslimini Hatay'da yaptıklarını anımsatarak, şöyle devam etti:
"2024 yılı sonuna kadar, her gün ortalama 1500 konut yaparak, 70 bin konutumuzu daha tamamlayacak, toplam 202 bin ev ve iş yerimizi teslim edeceğiz. 2025 yılı sonuna geldiğimizde, 453 bin yuva ve iş yerimizin anahtarlarını afetzede kardeşlerimize vermiş olacağız. Evine girmeyen tek bir afetzede kardeşimizi bırakmayacak anlayışla gece gündüz çalışmaya devam edeceğiz. Ve bizi yetiştiren, okutan, büyüten bu millete verdiği bir sözü namus bilen bir kardeşiniz olarak, bir kez daha Gazi Meclisi'mizde söz veriyorum, 11 ilimizde sadece yeni yuva yapılmayacak, milletimizin hatıralarıyla dolu tüm mekanları da, tarihteki o asıl konumlarına yeniden kavuşturacağız."
Bu kapsamda yapılacak çalışmaları sıralayan Kurum, "Tüm yuvalarımız kurulana, tüm ocaklarımız tütene kadar, annelerimiz ve çocuklarımız güvenle uyuyana kadar deprem bölgesinden ayrılmayacağız." ifadesini kullandı.
Kurum, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 12 yıl önce İstanbul'dan başlattığı kentsel dönüşüm seferberliğinin tüm gücüyle sürdüğünü belirterek, "Bugüne kadar, sosyal konutlarımızla beraber baktığımızda tam 3,7 milyon yuvamızı yenilemiş, yaklaşık 15 milyon vatandaşımızı güvenli bir hayata eriştirmiş durumdayız. Bugün, 81 şehrimizde sosyal konutlarla beraber toplam 735 bin yuvanın ve iş yerinin dönüşümüne hızla devam ediyoruz." diye konuştu.
- İstanbul'da 907 bin ev ve iş yerinin dönüşümü tamamlandı
Özellikle bu konuda özellikle İstanbul'un üzerine titrediklerini dile getiren Kurum, şunları söyledi:
"Bugün İstanbul'umuz, toplam 7,5 milyon ev ve iş yeriyle devasa bir metropoldür. Bu yuvaların 1,5 milyonu, mühendislik hizmeti almamış ve zemin nedeniyle de ileri derecede de risk altındadır. Bunların 600 bini, bırakın 7 şiddetindeki bir depremi, her an kendiliğinden çökebilecek vaziyettedir. Zaten gün geçmiyor ki İstanbul'un bir mahallesinde kendiliğinden çöken bir bina olmasın. Bu durum nedeniyle, devletimizin gücü, özel sektörümüzün özverisiyle İstanbul'un 39 ilçesinde, toplam 907 bin ev ve iş yerimizin dönüşümünü tamamladık."
İstanbul Fikirtepe'de de yaklaşık 2 bin konut ve iş yerinin yapımını tamamladıklarını, Esenler'de 60 bin konutluk projeye de devam ettiklerini bildiren Kurum, "Bugün yaklaşık 3 bin yuvamızda artık yaşam başladı. İstanbul'da 193 bin evimizin, dükkanımızın yenilenme süreci de olanca hızıyla devam etmektedir. Bizim tek bir hedefimiz var, tarihimizin, omuzlarımıza yüklediği en kutlu emanet olan İstanbul'umuzu ve İstanbulluları deprem tehdidinden kurtarmak için canla başla çalışacağız." değerlendirmesini yaptı.
İstanbul'u kurtarma seferberliği kapsamında, yarısı bizden kampanyamızı her geçen gün daha da güçlendirdiklerini vurgulayan Kurum, başvuru talebinin önünü açtıklarını anlattı.
Kentsel dönüşümü hiçbir siyasi istisna gözetmeksizin herkesle istişare ettiklerini dile getiren Kurum, "Bu noktada dönüşümün yürütücüsü, paydaşı olan belediyelerimize, tarih, vicdan ve millet önünde büyük vazifeler düşmektedir. Belediyelerimizden artık deprem tehdidine odaklanmalarını, dönüşümü ilk gündem haline gelmesini ve korumakla mükellef olduğumuz annelerimiz ve çocuklarımız adına beklediğimizi ifade etmek istiyorum." dedi.
- "250 bin sosyal konut kampanyamızda, 88 bin konutumuzun inşasına başladık"
Dünyada çok az devletin başarabileceği bir "Sosyal Konut Seferberliğini" yıllardır sürdürdüklerine dikkati çeken Kurum, sosyal devlet anlayışını lafla veya sözle değil, doğrudan doğruya icraatla gösterdiklerini söyledi.
Toplu Konut İdaresini canlandırdıklarını, 21 yılda 3 trilyon lira yatırım, 1 milyon 462 bin sosyal konut ve 46 bin sosyal donatıyı 5 milyon dar gelirli vatandaşa sunduklarını kaydeden Kurum, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Bugün 81 ilin tamamına yayılan tam 1210 şantiyede, 312 bin yuvamız, park, bahçe, cami, okul ve sosyal donatımızın inşasını da aşkla sürdürüyoruz. 2024 yılında 130 bin konutun ihalesini, 34 bin evin satışını ve 52 bin evin teslimini gerçekleştirdik. Şu anda 50 ve 100 bin sosyal konut projelerindeki konutlarımızı, depremin getirdiği yüksek maliyetlere ve zorluklara rağmen büyük oranda bitirdik. 250 bin sosyal konut kampanyamızda, şu anda 88 bin konutumuzun inşasına başladık, TOKİ'mizin 2 gün önce açıkladığı ihale takvimine göre tüm inşaatlarımızı tamamlayacağız. Milletimize seçim meydanlarında verdiğimiz sözü tutacağız."
Kurum, İlk Evim Arsa Projesi kapsamında 694 ilçede talepleri topladıklarını dile getirerek, Temmuz 2025'e kadar tahsis süreçlerini tamamlayacaklarını açıkladı.
İl ziyaretlerinde, milletin sosyal konut beklentisini ifade ettiğini aktaran Kurum, "Ben de yine Gazi Meclisimizden milletimize ilan ediyorum, 2025 yılı sonu itibarıyla, 81 ilimizi kapsayan bir sosyal konut kampanyasını daha başlatacağız." müjdesini verdi.
Kurum, 45 ildeki 80 tarihi meydanı da ihya ettiklerini belirten Kurum, bu konuda yapılan projeleri anlattı.
Ankara'da Ayaş Camiatik tarihi kent meydanı ve Kalecik Kalesi'nin eteklerindeki tarihi bölgeyi, Hergelen Meydanı, Samanpazarı Meydanı ve çevresini tescilli yapılarıyla ihya etmeyi sürdürdüklerini belirten Kurum, "Saraçoğlu Mahallesi'ni de Ankara'mızın şanına yakışır bir mekan haline getirdik. Bu muhteşem eseri engellemek için türlü türlü yollara başvuranların bile o güzel mekanları keyifle gezdiklerini görmekten de ayrı bir mutluluk duyduğumu ifade etmek isterim." diye konuştu.
Sanayi alanlarında yapılan düzenlemelerle ilgili de bilgi veren Kurum, bu yıl sonuna kadar, Samsun Toybelen, Konya Karatay, Bolu Merkez ve Ankara Hurdacılar sitelerini tamamlayarak esnafa teslim edeceklerini bildirdi.
- "İklim Kanunu'muz bizi güçlendirecek, biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız"
Bakan Kurum, iklim krizinin dünyaya etkilerine değinerek, Türkiye'nin Akdeniz Havzası'nda yer alması sebebiyle iklim krizinin ağır neticelerinden etkilendiğini vurguladı.
Türkiye'de son yıllarda yaşanan iklim değişikliği kaynaklı doğal afetleri anımsatan Kurum, şu ifadelere yer verdi:
"Bu gerçekler ışığında, iklim politikalarımızı belirledik, uyumu sağlamaya yönelik takvimimizi oluşturduk ve hedeflerimize sadık kalarak çalışıyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımız, 2053 Net Sıfır Emisyon ve Yeşil Kalkınma Hedefi'mizi tüm dünyaya sundular. Biz de bakanlık olarak, 2024-2030 İklim Değişikliği Azaltım Stratejisi ve Eylem Planı'mızı süratle hazırladık. İnşallah 2053 Net Sıfır Emisyon Hedefi haritamızı da 3 gün sonra Bakü'de düzenlenecek olan COP29'da dünya kamuoyuyla paylaşacağız."
İklim Kanunu'nun bu yıl içerisinde yürürlüğe girmesi temennisinde bulunan Kurum, "İklim Kanunu'muz bizi güçlendirecek, biz de yeşil dönüşümü hızlandıracağız. Dış ticarette rekabet gücümüzü artırmak için karbon fiyatlandırma ve Emisyon Ticaret Sistemimizi hemen hayata geçireceğiz. Yeşil yatırımlar için finansman mekanizmaları geliştirecek, 'Ulusal Yeşil Taksonomi' yönetmeliğimizi de 2025 yılında çıkaracağız." bilgilerini paylaştı.
Kurum, 81 ilde İklim Değişikliği ve Uyum Koordinasyon Kurulları oluşturacaklarını da belirterek, "Yerel İklim Değişikliği Eylem Planlarımızı tamamlayacağız. İklim krizini etkileme noktasında önemli bir alan olan sanayi sektöründe atılımlar yapacağız. 2053 yılına kadar alüminyum sektöründe yüzde 75, çelikte yüzde 99, çimentoda yüzde 93 emisyon azaltımı sağlayacağız. Yine Enerji sektöründe, yenilenebilir enerjinin payını 2035'te yüzde 65'e yükselteceğiz." şeklinde konuştu.
Dünyada, her 10 dakikada toplam 5 bin 900 ton plastik atık oluştuğunu belirten Kurum, her 10 dakikada 370 ton atığın okyanuslara karıştığını, 20 deniz kuşunun ve 2 kaplumbağanın öldüğünü, 77 hektar ormanlık alanın yok olduğunu ve 25 bin ton gıdanın çöpe atıldığını söyledi.
Murat Kurum, Bakanlık olarak bu küresel israf ve tüketim çılgınlığına dair adımları kararlılıkla attıklarını ifade ederek, bu soruna, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın öncülüğündeki Sıfır Atık Seferberliği ile çözüm bulmaya çalıştıklarını bildirdi.
Sıfır Atık Projesi'nin küresel bir çevre hareketi olduğunu ve 6 ayrı uluslararası ödüle layık görüldüğünü kaydeden Kurum, "81 ilimiz için 'Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planı'mızı hazırladık. 193 bin binada, sıfır atık yönetim sistemini kurduk. Toplam 60 milyon ton atığı geri dönüşüme tabi tutmak suretiyle kazandık. Yüzlerce okul, binlerce kilometre yol, onlarca hastane yapılabilecek olan tam 185 milyar lira gibi devasa bir bütçeyi ekonomimize kazandırdık. Daha da önemlisi tam 498 milyon ağacın kesilmesinin ve 5,9 milyon ton sera gazı salımının önüne geçtik." diye konuştu.
Bakan Kurum, bu güzel tabloyu belediyelerle birlikte hayata geçirdiklerini belirterek "Son 22 yılda, 25 bin 950 adet çevre yatırımına, hiçbir belediye ayrımı gözetmeksizin 58 milyar lira destek sağladık. Şu anda da yerel yönetimlerimizin çevre, sıfır atık ve iklim projelerine en büyük destekleri vermeye devam ediyoruz. 7 bölgemizde sıfır atık pilot ilçelerimizi belirleyeceğiz. Depozito Yönetim Sistemimizin makine ve altyapı kurulumunu 2025 yılı sonuna kadar yapacak; ülke genelinde uygulamaya geçeceğiz. 2017 yılında yüzde 13 olan geri kazanım oranımızı, 2024 yılı itibarıyla yüzde 35'e çıkardık, inşallah daha çok çalışarak 2035 yılında yüzde 60'a çıkaracağız." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin menfaatlerini müdafaa etmek yerine "mavi vatan" için "masal" diyenlere aldırmadan, tüm denizleri "Sıfır Atık Mavi Projesi" ile koruduklarını kaydeden Kurum, Marmara Denizi'nde yaşanan müsilajla beraber izleme noktası sayısını 150'ye çıkardıklarını ve şu anda İzmit Körfezi'nde Avrupa'nın en kapsamlı çevre ve denizcilik projesini titizlikle yürüttüklerini söyledi.
- İzmir Körfezi'nden alınan numune su komisyonda
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum, İzmir Körfezi'nde yaşanan balık ölümlerinin gündeme oturduğunu anımsatarak, burada saha incelemesini tamamladıklarını; İzmir Körfezi'ne ve "mavi vatan"a dair sayısız çalışma yapan bilim insanlarından oluşan İzmir Körfezi Bilim Kurulu'nu kurduklarını bildirdi.
Yanında getirdiği, İzmir Körfezi'nden alınan bir şişe deniz suyu numunesini milletvekillerine gösteren Kurum, şöyle devam etti:
"Bu suyu, İzmir Körfezi'ndeki kirliliği görmekten imtina eden, bu acı tablo karşısında tek bir açıklama dahi yapmayan siyasilere, denizin kirliliğini daha iyi anlatmak için getirdik. Artık İzmir Körfezi'mizde büyük bir çevre felaketi yaşandığını, körfezin içindeki tüm canlılarla birlikte can çekiştiğini, her saat başı binlerce balığın öldüğünü görmenin vakti gelmiş, hatta geçmiştir. Millet önünde soruyorum; şu kirliliğin olduğu bir denizde balıklar yaşayabilir mi? Bu kokunun olduğu bir denizin kıyısında, İzmirliler rahatça hayat sürebilir mi? Şu anda bu su numunesi içerisinde atık su kaynaklı amonyak miktarı, olması gerekenden 50 kat daha fazladır. Bu şişenin içindeki oksijen miktarı sıfırdır, sıfır."
İzmir Körfezi'nde, bu şişedekinden daha kötü bir durumun var olduğuna işaret eden Kurum, "Bu kirliliğin nedeni nedir biliyor musunuz? 85 milyonun da malumu olduğu gibi, İzmir'in atık sularını arıtmayan, yağmur suyu ile kanalizasyonu bile birbirinden ayıramayan, pis suları doğrudan İzmir Körfezi'ne döken, körfezi foseptik çukuru gibi kullanan İzmir Büyükşehir Belediyesidir, İzmir Büyükşehir Belediyesi yönetimleridir. Bu kirliliği çözmek adına 15 maddeden oluşan İzmir Körfezi Acil ve Kısa Vadeli Eylem Planı'mızı milletimizle paylaşmış durumdayız. Orta ve uzun vadeli eylem planlarımızı da çok yakın zamanda açıklayacağız." diye konuştu.
Bakan Kurum, İzmir Körfezi'nin temizlenmesi sürecinin takipçisi olacaklarını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"İzmir Körfezi'nin, umursamaz ellerde heba olmasına; 'Her seçim öncesinde Körfez'de kulaç atacağız.' deyip tek bir olumlu adım atmayan zihniyete müsaade etmeyeceğiz. Ben Çevre Bakanı olarak diyorum ki; bunu herkes not alsın, İzmir Körfezi bir zahmet temizlenecek. Büyükşehir Belediyesi yapması gereken sorumluluklarını, görevlerini bir zahmet yerine getirecek ve İzmir Körfezi'nin temizlenmesi adına ilgili herkese sorumluluklarını, vazifelerini, görevlerini hatırlatmaya İzmir halkı ve milletimiz adına devam edeceğiz."
Mavi vatanın 50 ve 100 yıllık temiz geleceğini garanti edeceğine inandıkları Mapa-Şamandıra Projesi'ne de başladıklarını anlatan Kurum, projenin pilot uygulamasını, Fethiye-Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi'nde bu yıl hayata geçireceklerini ve en kısa sürede aynı uygulamayı tüm denizlere yayacaklarını bildirdi.
Kurum, Van Gölü ve Eğirdir Gölü'nde yürüttükleri çalışmalara da değinerek, Ayder ve Uzungöl'de tarihin en titiz doğa koruma projelerini yürüttüklerini bildirdi.
- "Atatürk Havalimanı Millet Bahçemizi coşkuyla açacağız"
Bakan Kurum, "Yeşil Şehir Vizyonu"nun en önemli adımının millet bahçeleri olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:
"81 ilimizde 81 milyon metrekare yeşil, sağlıklı alan hedefiyle yola çıktık. Bugün hedefimize ulaşmamıza çok az kaldı. Şu anda 77 milyon metrekare alana yayılan tam 521 millet bahçesi yapıyoruz. Geçtiğimiz haftalarda, Bağcılar'da İstanbullu hemşehrilerimize armağan ettiğimiz bahçemizle birlikte 32 milyon metrekarelik alanda toplam 274 millet bahçesini bitirip vatandaşımızın hizmetine sunduk. 45 milyon metrekarelik alanda 247 millet bahçesinin çalışmalarına da olanca hızıyla devam ediyoruz. İstanbul'un fethinin 569. yılında ilk fidanlarıyla buluşturduğumuz Atatürk Havalimanı Millet Bahçemizi kalan tüm etaplarını hızla tamamlayarak milletimizle birlikte coşkuyla açacağız."
İller Bankası aracılığıyla yerel yönetimlerin ihtiyaçları için içme suyundan atık suya, katı atıktan yenilenebilir enerjiye kadar 701 milyar lira tutarındaki 9 bin projeyi hayata geçirdiklerini bildiren Kurum, yatırım bedeli, 22,4 milyar lira olan 230 projenin devam ettiğini söyledi.
Kurum, 2002'de AK Parti iktidarları öncesinde 145 atık su arıtma tesisi ile belediye nüfusunun yüzde 35'ine atık su arıtma hizmeti veren bir Türkiye olduğunu ifade ederek "Bugün itibarıyla atık su arıtma tesisi sayımızı 1231'e yükseltmiş bir Türkiye'ye ulaştık. Hizmet verilen belediye nüfusuna baktığımızda bu oran, yüzde 91'e geldi. Dahası da var, 2002 yılında bu ülkede sadece 15 tane katı atık düzenli depolama tesisi varken 8 Kasım, yani bugün itibarıyla 94 sayısına ulaştık. Bu tesislerle 1248 belediyede nüfusumuzun yüzde 95'ine hizmet verir hale geldik. Üstelik bu alanlarda sadece atığı depolamıyor, geri kazanım ön işlem tesislerini yapıyor, atığı paraya ve milletimize hizmet edecek yatırımlara dönüştürüyoruz." diye konuştu.
Vatandaş ile devlet arasında tek bir mülkiyet sorunu bırakmama konusunda kararlı olduklarını kaydeden Kurum, "Bunun için 2B arazileri ile Hazine'ye ait tarım arazilerinin satışında 2024 yılında 30 bin olmak üzere toplam 1 milyon 77 bin hak sahibine tapularını teslim ettik. 86 bin 934 çiftçi kardeşimize ecrimisil olarak ödediği bedelin yarısı üzerinden kullandıkları arazileri kiraladık, istihdama, üretime katkı sunduk." dedi.
Ülke olarak her geçen gün çok daha fazla kuvvetli meteorolojik hadiseyle karşı karşıya kaldıklarını belirten Kurum, 2002'de 31 olan Otomatik Gözlem İstasyonu sayısını, 2024'te 2 bin 58'e ulaştırdıklarını bildirdi.
Kurum, çölleşme ve erozyonla mücadele çabalarının da sürdüğünü ifade ederek, bu yıl itibarıyla 496 adet ağaçlandırma, erozyon, sel, çığ ve heyelan kontrolü projesi hazırladıklarını söyledi.
Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile akıllı şehirlerin temel ihtiyacı olan 3 boyutlu kadastro çalışmalarına başladıklarını belirten Kurum, bu çalışmayı 2026'da bütün illerde tamamlayacaklarını ifade etti.
- "Gayrimenkul sektöründe vergi adaletini sağlanması çalışmamıza başladık"
Bakan Kurum, 3 boyutlu Şehir Modelleri ve Arazi Kullanım Kararları ile birlikte birçok konuda verimliliği artıracaklarını belirterek, şöyle devam etti:
"Tam bu noktada, vatandaşımızı son derece rahatlatacak yeni uygulamalarımızı ve mevzuat değişikliklerimizi ilk kez buradan paylaşmak istiyorum. Birincisi, gayrimenkul sektöründe vergi adaletinin sağlanması, kamu gelirlerinin artırılmasına dair çalışmamıza başladık. İnşallah 2026 yılında tüm ülke genelinde tamamlayacağız. Böylece tüm kamusal işlemlerde rayiç bedeller yerine gerçek değerlerin kullanılmasını sağlamış olacağız. Yine belediyelerin kamu ortaklığı payı ve imar hakkı transferi ile ilgili düzenlemeler üzerinde çalışıyoruz. Buna göre, KOP alanlarındaki imar hakkını başka bir imar adasına aktaran, mağduriyet yaşayan vatandaşlarımızın ve belediyelerimizin sorunlarını çözen adımımızı çok yakında açıklayacağız. Diğer taraftan imar hakkı transferinin sertifikalaştırılması yani menkulleştirilmesi için de çalışmalarımızı tamamlayarak milletimize sunacağız."
Apartman ve sitelere yönelik olarak da Kurum, "Apartman ve sitelerde, ortak alanların ve ortak giderlerin nasıl yönetileceği konusunda gerek kat maliklerinin gerekse hizmet sunucusu şirketlerin sorunlarına çözüm bulacak olan mevzuat çalışmamızı tamamlamak üzereyiz, inşallah bu yıl içinde bu sorunu çözecek adımları atıp milletimizle paylaşacağız." dedi.
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği'ni güncellediklerini bildiren Kurum, "Yerleşim alanlarında elektrikli araçlar için şarj ünitelerinin kurulumunu kolaylaştırıyoruz. Site ve apartman otoparklarında şarj ünitelerinin kurulumu için zorunlu olan elektrik tesisatı için ruhsat alınmasını gündemden çıkaracak, bu süreci kolaylaştıracak ve yenilenebilir enerjideki payımızı artıracak adımlarımızı atıyoruz." ifadelerini kullandı.
Kurum, "Kamuya ait ve yeni yapı ruhsatı alınacak 10 bin metrekare ve üzerindeki sağlık, eğitim ve hizmet binaları için Yeşil Sertifika alınmasını zorunlu hale getiriyoruz. Belli büyüklük ve tipteki kamu binaları ve özel binalarda yağmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulumu artık zorunlu hale gelecek. Bu sayede her 1,5 yılda Mogan Gölü kadar sudan tasarruf etmeyi hedefliyoruz." diye konuştu.
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin'in, konuşmasında Erzincan İliç'teki maden ocağı kazasına yer vermediği eleştirileri üzerine Kurum, "Sorarsınız, cevap veririm. Siz bizim hizmetlerimizi, eserlerimizi hazmedemiyorsunuz, hazmedemiyorsunuz, hazmedemiyorsunuz, hazmedemiyorsunuz. Siz hazmetseniz de hazmetmeseniz de biz bu aziz millet için bu hizmetleri yapmaya devam edeceğiz." ifadelerini kullandı.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda milletvekilleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2025 yılı bütçesi üzerinde görüşlerini dile getiriyor.
Bütçe üzerinde CHP Grubu adına söz alan İstanbul Milletvekili Gökan Zeybek, 6 Şubat 2023'teki Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından bölgede inşa edilen deprem konutlarının yapımı konusunda gecikmeler yaşandığını söyledi.
Bakanlığın bütçesi içinde deprem konutları için ayrılan ödeneğin yetersiz olduğunu savunan Zeybek, "Bu bütçe rakamlarıyla depremden mağdur olmuş insanların konut sorununu çözmeniz için size 10 yıl lazım. Ayrıca daha önce yıl sonunda teslim edilecek 200 bin deprem konutu rakamını verdiniz ama şimdi 'yıl sonuna kadar 200 bin konut ve iş yerini teslim edeceğiz' diye kurnazlık yapıyorsunuz." ifadesini kullandı.
İzmir Körfezi'ndeki kirliliğin tek başına İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından temizlenemeyeceğini söyleyen Zeybek, "Sizin döneminizde İliç'teki madende 9 insanımız öldü. İzmir Körfezi'nde balıkların ölümüne üzüldünüz de 9 insanın ölümüne ilişkin bir şey söylemek neden aklınıza gelmedi?" dedi.
İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz, Maden Kanunu'nun 21 kez değiştiğini, her değişiklikte orman varlıklarının, su kaynaklarının, kültür miraslarının korunamadığını ve madencilik faaliyetlerine kurban edildiğini savundu.
"Türkiye'de bugün doğayı, ormanı, çevreyi ve kültür varlıklarını maden ocaklarına, çimento fabrikalarına ve taş ocaklarına karşı koruyacak hiçbir kurum kalmamıştır." diyen Kocamaz, maden, sanayi ve enerji yatırımları ve otoban inşaatları söz konusu olduğunda ülkenin doğal zenginliklerinin, ormanlarının ve verimli topraklarının ve insan sağlığının dikkate alınmadığını öne sürdü.
Kocamaz, Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden 18 ay geçmesine rağmen binlerce depremzedenin yeni evlerine kavuşamadığını dile getirerek, "Çadır ve konteynerlerde yaşayan depremzedelerin büyük bir çoğunluğu aradan geçen 18 aya rağmen kalıcı konutlarına bir türlü kavuşamamıştır. Bu durum karşısında ne yazık ki depremzedeler bu kış da mağdur edilmiş ve kış ortasında kalıcı konutlarına kavuşamamıştır. Depremzedelere bugüne kadar verilen sözler tutulmamıştır." diye konuştu.
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, Toplu Konut İdaresi Başkanlığının (TOKİ) tüm enerjisini sosyal konut üretmek için kullanması gerektiğini belirterek, "Konutta büyük bir devrim yapıldı, milyonlarca konut inşa edildi ama son dönemde lüks konut üretimi sosyal konutun önüne geçti. Bu ülkede çok ciddi bir barınma problemi var. Önceliğimizi buna vermeliyiz." ifadesini kullandı.
İstanbul'da acilen dönüştürülmesi gereken 600 bin konut olduğuna dikkati çeken Temurci, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un İstanbul başta olmak üzere yerel yönetimlerle daha yakın çalışması gerektiğini söyledi.
- "İstanbul depremine yönelik kentsel dönüşüm projelerine hız verilmeli"
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, vatandaşların en çok şikayet ettiği konuların başında imar mevzuatındaki karmaşıklığın geldiğini belirterek, bunların giderilmesi ve imar yetkisinin vatandaşın mağduriyetine sebep olan keyfi uygulamalara ve haksız rant oluşturulmasına yol açmaması gerektiğini dile getirdi.
Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeler de göz önünde bulundurularak, konut arzını artırıcı ve konuta erişimi kolaylaştırıcı uygulamaların hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Aksu, "Konut sektöründeki aşırı fiyat artışlarının önüne geçilmesi, sürdürülebilir konut finansman politikalarının geliştirilmesi ile dar ve orta gelir gruplarının konuta ulaşabilirliğinin kolaylaştırılması amacıyla Bakanlığınızın koordinasyonunda kamunun düzenleyici, denetleyici, yönlendirici ve destekleyici rolü daha da güçlendirilmelidir." dedi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin maliyetinin 104 milyar dolar olarak hesaplandığına dikkati çeken Aksu, deprem bölgesi için 2023 yılında yaklaşık 1 trilyon lira harcandığını, 2024 bütçesinden 1 trilyon 28 milyar lira kaynak ayrıldığını, 2025 yılı bütçesinden de 584 milyar lira kaynak aktarılacağını kaydetti.
Aksu, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olması gerçeğinden hareketle Marmara ve İstanbul depremine yönelik kentsel dönüşüm projelerine hız verilmesi gerektiğini, yeterli alternatif yerleşim alanları ile sanayi ve ticari alanlar oluşturulması ve toplumsal bilincin diri tutulması için Bakanlığın öncü olması, merkezi idarenin belirleyiciliğiyle hareket edilmesinin hayati önemde olduğunu ifade etti.
- "İklim değişikliğine ilişkin tüm adımlar azim ve kararlılıkla atılmaktadır"
AK Parti Osmaniye Milletvekili Seydi Gülsoy, 81 ilde yapılan millet bahçelerinin gelecek nesillere bırakacakları en büyük miraslardan olacağını söyledi.
Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve bağlı kuruluşların yaptığı çalışmaları anlatan Gülsoy, "Depremin etkisiyle birlikte 680 bin konut, 170 bin dükkan, depo ve ahır gibi bağımsız bölümün ağır hasar aldığı tespit edilmiştir. Afetten zarar gören illerimizde TOKİ Başkanlığımız, Emlak Konut ve Yapı İşleri Genel Müdürlüğü eliyle 130 bin konutumuzun teslimini gerçekleştirdik. 71 bin konutumuzu da inşallah bu yılın sonuna kadar teslim edeceğiz." dedi.
Gülsoy, İller Bankası aracılığıyla yeniden inşa çalışmaları kapsamında temin edilen yaklaşık 1,8 milyar avro finansman ile deprem bölgesindeki yerel yönetimlerin desteklendiğini dile getirdi.
İklim değişikliğine yönelik çalışmalar da yürütüldüğünün altını çizen Gülsoy, "Küresel bir problem olan iklim değişikliğine ilişkin uluslararası yükümlülüklerimiz çerçevesinde ülkemizce atılması gereken tüm adımlar azim ve kararlılıkla atılmaktadır." diye konuştu.
Gülsoy, "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'mız, her geçen gün yeni projeler üretmekte, ülkemizi daha güvenli ve sürdürülebilir bir geleceğe hazırlamaktadır." dedi.
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, İzmir Körfezi'ndeki kirlilik sorununun, sadece İzmir Büyükşehir Belediyesinin çalışmasıyla çözülemeyeceğini, Bakanlığın da mutlaka katkı vermesi gerektiğini söyledi.
İzmir Körfezi'ndeki kirlilik konusunun doğru tartışılması gerektiğini belirten Türeli, "Orada sadece arıtma kaynaklı bir kirlilik yok. Körfez'in dibinde temizlik çalışmaları yapılması lazım. Sirkülasyon kanalları, körfeze akan derelerin temizliği, özellikle Gediz Nehri, sanayi tesisleri, tersaneler, gemiler var. Bunların hepsinin yetkisi Bakanlıkta, İzmir Büyükşehir Belediyesinde değil. 2017 yılında Bakanlığın da kabul ettiği ve onayladığı bir proje var, hala hayata geçmemiş." değerlendirmesinde bulundu.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un bütçe sunumunu eleştirerek Kurum'un 2023 yılında yapılan çalışmalar yerine 22 yıllık AK Parti iktidarları dönemlerinde hataya geçirilen projelerden bahsettiğini dile getirdi.
MHP İzmir Milletvekili Taner Osmanağaoğlu, Bakanlığın deprem bölgesindeki çalışmalarını takdirle takip ettiklerini belirterek, "Şükürler olsun ki Türk milleti olarak Cumhur İttifakı öncülüğünde bu zor virajı da aştık, aşmaya devam ediyoruz. Bakanlığımızın öncülüğünde yürütülen çalışmalar milletimizi mutlu etmektedir. Yıl sonunda vadedilen 200 bin konutun da hak sahiplerine teslim edilecek olması önemli ve sevindiricidir." ifadelerini kullandı.
- CHP'li Erol'dan Bakan Kurum'a teşekkür
CHP Elazığ Milletvekili Gürsel Erol, 2020 yılında Elazığ'da yaşanan depremden hemen sonra Bakan Kurum'un bölgeye geldiğini, tüm süreçle ilgili büyük emekler verdiğini söyledi. Erol, şöyle konuştu:
"Elazığ depremini yaşadıktan sonra zaman zaman TOKİ konutlarının bölgesiyle eleştiriler de getirdik ama zaman geçtikçe gördük ki aslında süreç doğru planlanmış, doğru işler yapılmış ve bir başarı hikayesi oluşmuş. Konutların yapımında zeminin daha sağlam olduğu bölgeler tercih edilmişti. Biz 'Şehri niye dağıtıyorsunuz?" diye bir söylemde bulunmuştuk ama 2023 depreminde gördük ki bir deprem sürecinde nüfus yoğunluğunun dağıtılması çok doğru bir kararmış. Elazığ'da TOKİ konutlarının yapılması süreciyle ilgili bir başarı hikayesi var. Şu anda yaklaşık 30 bin konut teslim edildi, hemşehrilerimiz bu konutlarda oturuyorlar, mimarisiyle, çevre düzenlemesiyle son derece de memnunlar. Başta TOKİ Başkanı ve personeli ve Bakanlık olarak size, emeği geçen herkese teşekkür ederiz."
DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Evrim Rızvanoğlu, Sıfır Atık Projesi'nin çevre politikalarının merkezinde olduğunun söylendiğini ancak plastik kirliliğiyle mücadelede atılması gereken en temel adımların atılmadığını ifade etti. Rızvanoğlu, "Türkiye'de her yıl 450 milyon ton plastik üretiliyor ve bunun yarısı tek kullanımlık plastikler. Bu plastiklerin yüzde 90'ı geri dönüşüm sürecine girmeden doğrudan çöp sahalarına gönderiliyor. Ülkemiz 5 yıldır Avrupa Birliği’nden en fazla plastik atık ithal eden ülke." eleştirisinde bulundu.
- "İnsanımızın güvenliğini esas alan bir bakış açısıyla çalışıyoruz"
AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt, Bakanlık bütçesinin afetlere dayanıklı konutlar ve altyapılar oluşturmak, kentsel dönüşüm çalışmalarıyla şehirlere yenilenme imkanları sunmak, çevreyi koruyarak gelecek nesillere sağlıklı bir yaşam bırakmak için hazırlandığını söyledi.
Kurt, "Ayrılan kaynaklar yalnızca binaları değil şehirlerimizi, yaşam alanlarımızı, doğayı koruyacak projelere dönüştürülecektir çünkü bizler şehirlerimizi modern mimariyle yeniden inşa ederken insanımızın huzurunu ve güvenliğini esas alan bir bakış açısıyla çalışıyoruz. Afet riski taşıyan bölgelerde güvenli alanlar inşa etmek için ayrılan bütçeyle milletimizin huzur ve güvenliğini temin etmeyi hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
CHP İstanbul Milletvekili Nimet Özdemir, ağaçlandırma çalışmaları ile yeşil alanların daha fazla artırılmasını istediklerini belirterek, Bakan Kurum'a çam ağacı fidanı hediye etti.
