Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyi İkinci Toplantısı için geldikleri dost ve kardeş ülke Arnavutluk'ta bulunmanın bahtiyarlığını yaşadığını söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bildiğiniz üzere geçtiğimiz sene, Arnavutluk'ta diplomatik ilişkilerimizin tesisinin 100'üncü yıl dönümünü idrak ettik. Tarihi bağlar ve kültürel yakınlıktan güç aldığımız Arnavutluk'la dostane ilişkilerimiz esasen bir asrın çok daha ötesine uzanıyor." ifadelerini kullandı.
Bu tarihi, beşeri ve kültürel temel üzerine 2021'de inşa edilen stratejik ortaklığı bugünkü istişarelerle daha da derinleştirdiklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Şubat 2023'te Ankara'da düzenlenen ilk konsey toplantısında belirlenen iş birliği alanları üzerinde ayrıntılı görüş alışverişinde bulunduklarını aktardı.
İmzalanan ortak bildiri ile konseyin çeşitli alanlarda geliştirilmesi ve derinleştirilmesi yönündeki kararlılığı vurguladıklarını bildiren Erdoğan, şöyle devam etti:
"Tarım, yükseköğretim ile halkla ilişkiler ve iletişim alanlarında az önce imzaladığımız üç anlaşmayla işbirliğimizi ilerletme irademizi teyit etmiş olduk. Ticaret ve yatırım alanlarındaki girişimlerimizi, halklarımızın refahını artıracak adımlar olarak görüyoruz. Bu çerçevede, ticaret hacmimizi ilk aşamada 2 milyar dolar düzeyine çıkarmak için müşterek çabalarımızı sürdürüyoruz. Görüşmelerimizde karşılıklı yatırımlarımızı günümüz koşullarında avantaj sağlayacak yenilikçi sektörleri içerecek şekilde çeşitlendirme konusunda mutabık kaldık. Sağlık alanındaki güçlü işbirliğimizi de 2021'de rekor sürede inşa ettiğimiz Fier Dostluk Hastanesi'nin ortak işletmesiyle sürdüreceğiz.
Stratejik ortağımız ve NATO müttefikimiz Arnavutluk'un silahlı kuvvetlerinin askeri teçhizat ve eğitim alanlarındaki ihtiyaçlarının karşılanması noktasında da gereken desteği vereceğiz. Değerli dostum Başbakan Sayın Rama'yla FETÖ başta olmak üzere terör örgütleriyle ortak mücadele konusunu da ele aldık. İnşallah bugün aldığımız kararlar suretiyle terör örgütleriyle mücadelemize etkin şekilde devam edeceğiz. Sayın Başbakan ile küresel ve bölgesel meseleler hakkında da fikir teatisinde bulunduk. Arnavutluk'un gerek bölgemizde gerek uluslararası alanda barış ve istikrarın tesisine yönelik çabalarını takdirle takip ediyoruz. Gazze başta olmak üzere işgal edilmiş Filistin topraklarındaki ve Lübnan'daki İsrail mezalimi görüşmemizin öncelikli gündem maddeleri arasında yer aldı."
"Gazze'de bir yıldır devam eden soykırım tüm insanlığın ortak utancıdır"
Netanyahu hükümetinin, bölgesel kapsamının ötesinde artık küresel düzeni tehdit eder hale gelen saldırganlıkları hakkındaki görüşlerini de paylaştığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Gazze'de bir yıldır devam eden soykırım tüm insanlığın ortak utancıdır. Bu nedenle acilen kalıcı ateşkesin sağlanması, insani yardımların ulaştırılması ve İsrail üzerinde gerekli baskının oluşturulması için uluslararası toplum olarak elimizden gelen gayreti göstermemiz gerekiyor. Bu konuda Arnavutluk'un da üzerine düşeni yerine getireceğine samimiyetle inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Arnavutluk Başbakanı Rama ile birlikte Diyanet İşleri Başkanlığı ve Diyanet Vakfının desteğiyle Türk halkının Arnavutluk'taki Müslüman kardeşlerine hediyesi olan Namazgah Camisi'nin açılışını gerçekleştireceklerini anımsatan Erdoğan, emeği geçenlere teşekkür etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Balkanlar'ın en büyük camisi olan bu güzide eser, İslâm'ın yüce değerleri olan barış ve birlik duygusunun yeşereceği bir ibadethane olacaktır." dedi.
Başbakan Rama başta olmak üzere tüm Arnavut halkına samimi misafirperverlikleri için tekrar teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Değişik alanlarda, askeri, siyasi, ekonomik, ticari bütün bunların yanında turizme yönelik attığımız ve atacağımız adımlarla istişarelerimizin ve aldığımız kararların hayırlara vesile olmasını diliyorum." diye konuştu.
“Türkiye ile aynı değerlere sahibiz”
Konuşmasında Tiran ziyareti için Cumhurbaşkanı Erdoğan'a teşekkürlerini ve en içten şükranlarını dile getiren Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ise, "Yüksek Düzeyli İşbirliği Konseyinin ikinci toplantısını gerçekleştirdiğimiz için gerçekten çok mutluyum. Burada sadece bu işbirliğinin stratejik karakterini daha da güçlendirme kararlılığını teyit etmekle kalmıyoruz, aynı zamanda yapılan anlaşmaların somut uygulamasını ve bu ilişkinin olağanüstü potansiyelini de değerlendirebiliyoruz." diye konuştu.
Rama, Erdoğan'a hitaben "Her görüşmemizde haklı olarak, Türkiye ile Arnavutluk arasındaki ticari alışverişin düzeyinin, iki ülke arasındaki potansiyeli olması gerektiği gibi yansıtmadığını tekrarlıyor. Amacımız, bu (ticari) ilişkilerin ikinci bir aşamaya geçebilmesi ve daha da geliştirilmesi için mümkün olan en kısa sürede 2 milyar avroluk tavana ulaşmaktır." dedi.
İki ülke arasındaki turizm hareketliliğinden de memnuniyetini ifade eden Rama "Bu yılın ilk 8 ayında Arnavutluk'u ziyaret eden Türk vatandaşlarının sayısı yüzde 85 artarken diğer yandan dost ülke Türkiye’nin acenteleri ve turist operatörlerinin de her geçen gün arttığı görüldü. Gelecek yıl Arnavutluk'u ziyaret eden Türk vatandaşlarının sayısının daha da etkileyici olacağına inancımız tamdır. Bu açıdan Cumhurbaşkanı Erdoğan, (Arnavutluk’taki) turizm sektöründe Türk tarafının doğrudan yatırımları için daha çok şey yapılması gerektiğini vurguladı ve buna kesinlikle katılıyoruz. Türkiye turizm sektöründe baş döndürücü bir dönüşüm gerçekleştirdi ve milyonlarca turisti ağırlayan, aynı zamanda bizim için çok değerli olacak mükemmellik düzeyinde bilgi kapasitesine sahip bir ülkeye dönüştü." değerlendirmesinde bulundu.
Bugün birçok anlaşma imzaladıklarını ama en önemlisi ve memnuniyet verici olanın İstanbul Teknik Üniversitesi ile olduğunu vurgulayan Rama, şöyle devam etti:
"(Bu anlaşma) kesinlikle Tiran’a uluslararası düzeyde yeni bir yüksek öğrenim alanı getirecek. Çünkü İstanbul Teknik Üniversitesi dünyanın en iyi üniversiteleri arasında yer alıyor ancak bunun bir başka nedeni daha var, Türkiye Cumhuriyeti ilk kez böyle bir şeyi uyguluyor. Bu sadece Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu kardeşlik ilişkisine olan bağlılığını açıklanmaktadır. O nedenle bugün imzalanan bu anlaşmalar için özellikle size teşekkür etmek istiyorum ve anlaşmanın uygulanmasıyla ilgilenecek kişilerin en azından Cumhurbaşkanı'nın (Erdoğan) enerjisinin ve sabrının yarısına sahip olmasını diliyorum ve inanıyorum."
Savunma iş birliği
İki ülke arasında savunma alanında işbirliğini değerlendiren Rama, "Arnavutluk Cumhuriyeti'nin askeri sanayisinin güçlendirilmesinde yeni bir aşamanın teyit edilmesinden ve Türkiye'nin dünya çapında çok büyük bir noktaya ulaştığının herkesçe bilindiği bu ilişkinin askeri açıdan güçlendirilmesinde yeni bir aşamanın teyit edilmesinden kesinlikle çok memnunuz." dedi.
Rama, "Dünyanın, yumuşak bir söylemle çılgın bir dönemden geçtiği bu dönemde, Arnavut ordusuna hatırı sayılır miktarda kamikaze dron hediye etme yönünde, Cumhurbaşkanı'nın bugünkü hediyesini özellikle takdir ettiğimi söylemek istiyorum. Bu, Arnavutluk'un kimi vuracağı yönünde kimseyi endişelendirmemesi gereken bir hediye ancak inanıyorum ki bu, Türkiye Cumhuriyeti'nin bu ilişkiyle ilgili Arnavutluk'un yenilmez olduğu yönünde çok açık bir mesaj içeren bir hediyesidir." ifadesini kullandı.
"Gazze'de yaşananlar küresel trajedi"
Başbakan Rama, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarıyla ilgili "Gazze'de her gün yaşananlar küresel çapta bir trajedidir. Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırganlığı ve Filistin halkının kendi devletinde özgür yaşama hakkının inkar edilemez olduğu konusunda Cumhurbaşkanı Erdoğan'la aynı değerlere sahibiz." dedi.
Birleşmiş Milletlerde defalarca Orta Doğu'da ateşkes yönünde oy kullandıklarını belirten Rama İsrail ve Filistin'in barış içinde birlikte yaşamasını ve kimsenin var olma hakkının sorgulanmamasını savunduklarını kaydetti.
"Arnavut-Türk kardeşliğinin camisi"
Tiran'da bugün açılan Namazgah Camisi konusunda da övücü ifadeler kullanan Rama, "Eminim ki Türkiye'de çok güzel camileriniz var ama bugün göreceğiniz cami, modern zamanlarda inşa edilmiş en güzel camiler koleksiyonuna girecek ve hiç şüphesiz bu, öncelikle sizin (Cumhurbaşkanı Erdoğan) başarınızdır." dedi.
Rama, "Çok iyi hatırlıyorum, ilk kez bir araya geldiğimizde, ben yeni seçilmiş Arnavutluk Başbakanı olarak görüşmemizin sonunda cami projesi geldi ve bana 'Bu, Arnavut-Türk kardeşliğinin projesidir' dediniz." hatırlatmasında bulundu.
Rama, Kosova konusunda da "Kosova Cumhuriyeti, Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan kadar her zaman ve her koşulda tartışmasız bir dost bulamamıştır." değerlendirmesini yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan toplantının ardından Arnavutluk Başbakanı Rama'nın onuruna verdiği yemeğe katıldı. Tugaylar Sarayı'ndaki yemeğe, iki ülke heyetleri de iştirak etti.