Genel Kurul, Meclis Başkanvekili Celal Adan başkanlığında toplandı.
TBMM Genel Kurulunda, bakanlıkların yanı sıra Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, Kapadokya Alan Başkanlığı, Uludağ Alan Başkanlığı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun bütçeleri ele alınacak.
Bütçeler üzerinde ilk sözü, MHP Kahramanmaraş Milletvekili Zuhal Karakoç Dora aldı.
MHP Grup Başkanvekili Filiz Kılıç, turizm sektörünün yılın ilk 9 ayındaki performansının memnuniyet verici olduğunu, ocak-eylülde toplam ziyaretçi sayısının 2023'ün aynı dönemine göre yüzde 8,7 artışla 49 milyon 181 bine ulaştığını belirtti.
TBMM Genel Kurulunda, Milli Savunma, Gençlik ve Spor ile Kültür ve Turizm bakanlıklarının 2025 yılı bütçeleri üzerinde MHP milletvekilleri söz aldı.
MHP Kahramanmaraş Milletvekili Zuhal Karakoç Dora, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK), tehlike ve tehditlere karşı vatanı koruduğunu söyledi.
Yurt içinde ve dışında güvenliği teminat altına alan ordunun, Türkiye'nin küresel güç olması için emin adımlarla yürümesini sağladığını vurgulayan Dora, "Savunma sanayisi projeleri Türk askerine güç vermektedir. Savunma sanayisi alanında yapılan yatırımlar destan yazmaktadır." dedi.
Milli muharip uçak KAAN'ın varlığının herkesi gururlandırdığına işaret eden Dora, Türkiye'nin atılımlarını baltalamak isteyen terör örgütleri ve destekçilerinin hezimete uğrayacağını dile getirdi.
Zuhal Karakoç Dora, TSK'nın, tüm terör örgütleriyle mücadeleye devam ettiğini belirtti.
MHP Konya Milletvekili Konur Alp Koçak da Suriye'de Baas rejiminin devrildiğini, bu ülke için tarihi bir dönüm noktasına gelindiğini kaydetti.
Suriyelilerin barış, huzur ve istikrarı beklediğinin altını çizen Koçak, geçici koruma altındaki Suriyelilerin ülkelerine dönmeye başladığını aktardı.
İsrail'in Filistin'deki saldırılarını ve bölgede yaşananları anımsatan Koçak, "Uluslararası barış ve güvenliği temin etmekle görevli BM Güvenlik Konseyi gibi kurumlar etkisiz kalmaktadır. Küresel seviyede savunma ve güvenlik için ayrılan bütçelerin artıyor olması aslında şaşırtıcı değildir." diye konuştu.
Koçak, savunma şirketlerinin sunduğu ürün çeşitliliğinin artmasının ithalat ihtiyacını azalttığını vurguladı.
- "Kulüplere denetim başladı"
MHP Kocaeli Milletvekili Saffet Sancaklı, sporun sosyal becerileri artırdığını söyledi.
Sporla ilgilenen çocukların fiziksel özelliklerini geliştirdiğinin altını çizen Sancaklı, takım sporlarına yönelen gençlerin saygıyı öğrendiğini anlattı.
Sancaklı, gençliğin kötü alışkanlıklardan korunması için spora önem vermesinin etkili bir tedbir olduğuna dikkati çekerek, "Spora önem vermek, gençleri spora yönlendirmek demek, gelecek nesilleri kurtarmak demektir. TBMM olarak kanunlar çıkarıyoruz ama yapmamız gereken önemli bir şey de Türkiye'nin geleceğinin yüzyıllarını garanti altına almaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Spor kültürünün Türkiye geneline yayılması gerektiğini kaydeden Sancaklı, öğrencilerin spora ve sanata yönlendirilmesini istedi.
Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu'nun 2022'de yürürlüğe girdiğini hatırlatan Sancaklı, bu kanunda önemli düzenlemelerin yer aldığını belirterek, şöyle konuştu:
"Kulüpler, kulüp başkanları ve yöneticiler istediği gibi para harcıyordu. Kişisel sorumluluk getirdik. Şimdi bakıyorum, kulüpler öyle para harcıyor ki milyonlar, avrolar havada uçuşuyor. Size kötü haberim var, birkaç ay önce kulüplere Gençlik ve Spor Bakanlığımız tarafından denetim başladı. Transfer ayı geliyor, şirin, sempatik gözükmek için kulüpleri daha fazla uçuruma itmeyin. Yabancı hakem isteme işi Türkiye'ye, Türk sporuna, Türk futboluna hakarettir."
- "Turizm potansiyelinden daha fazla istifade etmek turizm politikalarımızın hedefi olmalıdır"
MHP Grup Başkanvekili Kılıç, MHP ve Cumhur İttifakı'nın, Türk milletinin birliğini ve beraberliğini korumaya gayret ettiğini vurguladı.
TİKA'nın, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının önemli çalışmalar yaptığını anlatan Kılıç, Türk kimliğinin korunması için de çaba gösterildiğini dile getirdi.
Filiz Kılıç, Türkiye'nin turizm alanında önemli birikime sahip olduğunu belirterek, sözlerine şöyle devam etti:
"Turist sayısını ve turizm gelirini artırmak, turizm potansiyelinden daha fazla istifade etmek, turizm politikalarımızın hedefi olmalıdır. 2023 yılında ülkemize gelen toplam ziyaretçi sayısı yıllık yüzde 11,1 artış göstererek 57 milyon 77 bin kişi olarak gerçekleşmiştir. Turizm gelirlerimiz ise yıllık yüzde 12,1 artışla 55 milyar 874 milyon dolara yükselmiştir. Turizm sektörünün 2024 yılı 9 aylık performansı memnuniyet vericidir. 2024'ün Ocak-Eylül döneminde toplam ziyaretçi sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 artışla 49 milyon 181 bine ulaşmıştır."
- "Milletimize gerçekler değil, çalışılmış ve maksatlı yayınlarla dolu görüntüler servis edilmektedir"
MHP Samsun Milletvekili İlyas Topsakal ise Türk Tarih Kurumu ve Türk Dil Kurumunun bilimsel çalışma alanını genişlettiğini dile getirdi.
Türk İslam arkeolojisinin faaliyete geçirilmesi gerektiğini ifade eden Topsakal, bu alanda çalışma yapılmasını istedi.
MHP Bursa Milletvekili Fevzi Zırhlıoğlu, Bursa'da Uludağ Alan Başkanlığının kurulduğunu hatırlattı.
Başkanlığın, Uludağ'ın geleceği için çalışmalarına devam ettiğini belirten Zırhlıoğlu, Başkanlığın kurulmasıyla bölgedeki yetki karmaşasının sona erdiğini bildirdi.
MHP Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir de teknolojinin gelişmesiyle dijital yayıncılığın gündeme geldiğini söyledi.
Bazı yayıncı kuruluşların reyting kaygısıyla hareket ettiğini dile getiren Özdemir, şiddetin özendirildiğini vurguladı.
Bazı yayınların sistemli ve kasıtlı olduğunu anlatan Özdemir, "Tartışma programları adı altında sergilenen kimi kepazelikler tahammül sınırlarını çoktan aşmıştır." dedi.
Bireyi bozma, toplumu yozlaştırma, siyasete, yargıya, resmi kurumlara, devlete karşı güveni tamamen ortadan kaldırmaya yönelik yayın politikalarının hasım çevrelerin ürünü olduğunun altını çizen Özdemir, şunları kaydetti:
"Demokrasi dışı eylem ve ara rejim hedefinde olanlar, arzu ettikleri iklimi oluşturabilmek için medyayı her daim araç olarak kullanmışlardır. Türkiye bir yandan büyük bir toplumsal kucaklaşmaya ve kaynaşmaya yönelik değerli adımlar atarken, diğer yandan bölgesel ve küresel meselelerde liderliğini konuşturmaktadır. Tam da böylesi bir zaman diliminde yayıncılık adı altında aziz milletimize gerçekler değil, çalışılmış ve maksatlı yayınlarla dolu görüntüler servis edilmektedir."
DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş, "Silahsız çözüm mümkün. Bizler yıllarca adalet ve barış mücadelesi verdik ve üzerimize düşeni yapmaya hazırız." dedi.
TBMM Genel Kurulunda, Milli Savunma, Gençlik ve Spor ile Kültür ve Turizm bakanlıklarının 2025 yılı bütçeleri üzerinde DEM Parti milletvekilleri söz aldı.
DEM Parti'li Beştaş, "NATO bütün üye ülkelere 'Bütçeyi artırın.' diye tavsiyelerde bulunuyor ama biz, bu tavsiyeler yerine yaşam, demokrasi, adalet, hak ve özgürlükler için bir mücadelenin çok daha değerli ve insanlığa hizmet edeceğini gayet iyi biliyoruz." diye konuştu.
Suriye'de yaşanan gelişmelere işaret ederek haritaların yeniden çizildiğini belirten Beştaş, "Cetvelle çizilen sınırlar yerine, herkesin eşit, adil, özgür ve bir arada yaşamını savunan bir yerde durmamız gerekiyor." ifadesini kullandı.
Beştaş, silahsız çözümün mümkün olduğunu vurgulayarak, "Bizler yıllarca adalet ve barış mücadelesi verdik ve üzerimize düşeni yapmaya hazırız." şeklinde konuştu.
- "Gençliğe bu bütçede yer verilmediğini görüyoruz"
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Mehmet Kamaç, İsrail ve Filistin sorununun merkezinin Kudüs olduğunu belirterek, "Bu kenti gelin temel amacı barış olan bu üç semavi dinin ortak sahipliğinde barış yurdu yapalım." çağrısında bulundu.
Kubbetüs Sahra Camii önündeki üç çocuğun fotoğrafını gösteren Kamaç, "Burada 3 İbrahim var. Şu İbrahim Hristiyan, şu İbrahim Müslüman, şu İbrahim Yahudi." ifadesini kullandı.
DEM Parti Mardin Milletvekili Beritan Güneş Altın da spora ayrılan bütçenin gençlere ayrılan bütçenin üç katı olduğunu savunarak, "Gençliğe bu bütçede yer verilmediğini görüyoruz." dedi.
Altın, Gençlik ve Spor Bakanlığının "gençlik" ve "spor" olmak üzere iki ayrı bakanlığa ayrılması gerektiğini dile getirdi.
Bu bütçenin genç kadınların bütçesi olmadığını iddia eden Altın, Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak'a dönerek, "Kadronuza baktığımızda da kadın temsiliyetinin olmadığını görüyoruz." diye konuştu.
Bunun üzerine Bakan Bak, "Bakan Yardımcımız var." diyerek karşılık verdi.
- "Mahşerin dört atlısından kurtulmanın yolu, birbiriyle barışmaktan geçmektedir"
DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Ceylan Akça Cupolo, Diyarbakırlı bir gencin ve Kasımpaşa'da yaşayan Rizeli bir gencin hayatının benzer özellikleri olduğunu anlatarak, "Gençler, mahşerin dört atlısı dediğimiz uyuşturucu, savaş, işsizlik ve yoksulluk girdabında eziliyor. Mahşerin dört atlısı Rizeliyi de Diyarbakırlıyı da aynı şekilde eziyorken, bu mahşerin dört atlısından kurtulmanın yolu, birbiriyle barışmaktan, birbirini sevmekten geçmektedir." yorumunu yaptı.
DEM Parti Mardin Milletvekili George Aslan, MHP Grup Başkanvekili Filiz Kılıç'ın konuşmasındaki "Dilini, kültürünü ve tarihini koruyamayan milletler yok olmuşlardır." ifadesine yönelik, "Çok doğru bir söz. Biz Süryaniler de topal ördek gibi kültürümüzü korumaya çalışıyoruz." dedi.
- "Biz, Kürtlerin ve Türklerin kardeşliğine ve ortak diline inanıyoruz"
DEM Partili milletvekillerinin, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Suriye'nin kuzeyindeki terör hedeflerine yönelik operasyonlarına ilişkin bazı söylemleri üzerine söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta, söylemlerin "kabul edilemez" olduğunu belirterek, "Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları onurlu ve şerefli olarak görevlerini yerine getiriyor. Bizim ordumuz, hiçbir zaman hiçbir sivile, masuma silah doğrultmamıştır." dedi.
Saadet Partisi Grup Başkanvekili İsa Mesih Şahin, terör örgütleriyle mücadele edildiğinin altını çizerek, "Türkiye, Suriye'de bugüne kadar tarihi rol üstlenmiştir. Suriye'nin toprak bütünlüğünün korunması, Suriye'de bütün etnik kökenlerin içinde olacağı demokratik yönetimin kurulması için üzerine düşen sorumluluğu göstermeye devam edecektir." değerlendirmesinde bulundu.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez de Türkiye'nin kendi sınır bütünlüğünü korumasının vazgeçilmez bir gereklilik olduğunu belirterek, "Türk ordusu tarihi boyunca işgalci olmamıştır, olmayacaktır ama Türkiye'nin ulusal bütünlüğünü sağlamak için ne gerekiyorsa onu yapacaktır." diye konuştu.
Çömez, siyasi olarak bakanları eleştirebileceklerini ancak Türk Silahlı Kuvvetlerine yönelik bu ithamlara müsaade etmeyeceklerini vurguladı.
Bunun üzerine DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, "Söz konusu Kürtler olunca, Türklük sözleşmesinin nasıl devreye girdiğini hep beraber gördük." dedi.
AK Parti Grup Başkanvekili Usta ise tekrar söz alarak, Türkiye'nin güvenliğini korumak için bütün terör örgütlerinin hedeflerinde olduğunu söyledi. Usta, yıllardır PKK terör örgütü tarafından Kürtler katledilirken sesi çıkmayanlarla, terör örgütlerini yandaş olarak görenlerle hiçbir zaman ortak dillerinin olmayacağını vurguladı.
Usta, "Biz, Kürtlerin ve Türklerin kardeşliğine ve ortak diline her zaman için inanıyoruz ve güveniyoruz." ifadesini kullandı.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, şu anda Filistin konusunun unutulduğunu ama İsrail'in, Suriye'nin toprak bütünlüğüne müdahale ettiğini kaydederek, "Türkiye açısından çok ciddi endişelerimiz var. Sayın Bakan bu konuda ayrıntılı şekilde Meclisi bilgilendirirse çok mutlu oluruz." şeklinde konuştu.
Milletvekillerinin konuşmalar boyunca sürekli birbirlerine laf atması üzerine TBMM Başkanvekili Celal Adan'ın, "Bir milletvekiline 'laf atma' demek ayıp değil mi? Laf atmayın." demesi gülüşmelere neden oldu.
CHP Antalya Milletvekili Sururi Çorabatır, "Gelecek yıl beklenen 60 milyar dolarlık turizm geliri, 7 bakanlığın toplam bütçesine karşılık gelmektedir. Bu nedenle turizm sektörünü siyaset üstü görmeliyiz." dedi.
CHP milletvekilleri, TBMM Genel Kurulunda Milli Savunma Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının 2025 yılı bütçeleri üzerinde söz aldı.
CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, Milli Savunma Bakanlığının en önemli bakanlıklardan biri olduğunu, Türkiye'nin jeopolitik konumu ve Suriye'de yaşanan gelişmeler nedeniyle Bakanlık ve ordunun çok iyi yönetilmesinin gerektiğini belirtti.
Ceylan, MSÜ Kara Harp Okulu Diploma Alma ve Sancak Devir Teslim Töreni'nde yaşananların ardından bazı teğmenlerin Yüksek Disiplin Kuruluna sevk edilmesini eleştirdi.
CHP Kırşehir Milletvekili Metin İlhan, 2025 yılı bütçesinde 701 milyarlık vergi istisnası ile 1,9 trilyon liralık faiz giderinin bulunduğunu ancak askeri personelin ekonomik şartlarının iyileştirilmesi için kaynak yaratılmadığını savundu.
Askeri personel ile sivil memurların çeşitli sorunlarının olduğunu anlatan İlhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kamuda yasal iş hakları siyasetçilerin referansına bırakılan uzman çavuş ve sözleşmeli erlerin sorunları çözülebilmiş değil. Emekli binbaşıların ve astsubayların tazminatı bir türlü verilemedi. 2000 ile 2002 yılları arasında nasbedilen astsubay ve astsubaylıktan subaylığa geçiş yapan yaklaşık 1500 kişinin sivil okul borçlanma sorunu sebebiyle hem emeklilikte hem de fiili hizmet zammında yaşadığı haksızlık ve eşitsizlik hali devam etmektedir. Bu askerlerimizin mağduriyeti ivedilikle giderilmelidir. Emekli maaşı yetersiz olan askerler ve sivil personelin sorunu için de bir gelişme olmamıştır."
- "Gençler, artık gelecekten umudunu kesti"
CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu, gençlerin artık gelecekten umudunu kestiğini, "torpil" olmadığı sürece iş imkanı bulamadıklarını öne sürdü.
Açlık sınırının 20 bin lira olduğunu belirten Bankoğlu, "Böyle bir ekonomik ortamda siz çıkmışsınız 'Öğrenci burslarını 3 bin lira yaptık.' diye övünüyorsunuz. Halkın dertlerinden bihabersiniz. Enflasyondaki artışa bakarsanız bu para nasıl eriyecek bir hesaplayın. Bu para barınmaya mı, kiraya mı, yurt ücretlerine mi, yemeklere mi yoksa eğitim maliyetlerine mi yetecek? Biriniz çıkıp açıklasın. Günlük 100 lirayla öğrenciye neyin geleceğini sunacaksınız?" ifadelerini kullandı.
Gençlerin yoksulluk nedeniyle eğitimlerini yarıda bırakmak zorunda kaldığını söyleyen Bankoğlu, "Son 5 yılda sadece büyükşehirlerde yoksulluk nedeniyle üniversiteden ayrılan genç sayısı 1 milyonu aşmış durumda. Yüzde 31'e dayanan genç yoksulluğuna ilişkin Bakanlığın hiçbir politikası yok." dedi.
CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül, Gençlik ve Spor Bakanlığının bütçesinden madde bağımlılığıyla mücadeleye ayrılan ödeneğin çok yetersiz olduğunu belirterek, gençlerin uyuşturucu bataklığına sürüklenmemesi için Bakanlığın daha sıkı tedbirler almasının gerektiğini ifade etti.
Sarıgül, Türk futboluna ilişkin de şu değerlendirmelerde bulundu:
"Futbolumuzun dipten kurtulmasını istiyorsak sporcu fabrikaları kurmamız şart. Bizim yeni Ardalara, Keremlere ihtiyacımız var. Futbolda ne yazık ki geriye gidiyoruz. Futbol deyince, eskiden Bursa, Kocaeli, Eskişehir, Trabzon akla gelirdi. Trabzon'da oynayan oyuncular Trabzonluydu. Oyuncu, mağlup olduğunda o mahcubiyeti hissetsin diye bir hafta sokağa çıkamazdı. Şimdi forma ruhu kalmadı. Geçen sene milyon dolarları yabancı oyunculara verdik, sokağa attık. Nerede çarık çürük oyuncular varsa onları aldık. Takımımıza yabancılaştık. O yüzden sahada 3 yabancı, 8 Türk oynamalı. A Milli Futbol Takımı'nı çalıştıracak hocanın adının da ruhunun da bizden olması lazım."
Hızlı futbol için ofsaytın mutlaka kaldırılmasının gerektiğini savunan Sarıgül, "Bunu Fransız Arsene Wenger söylerken problem yok, Erzincanlı Mustafa Sarıgül söylerken bıyık altından gülüyorsunuz." diye konuştu.
- "Turizm sektörüne yüklenen en ağır yük, cirodan alınan yüzde 2 konaklama vergisidir"
CHP Antalya Milletvekili Sururi Çorabatır, turizm sektörünün önemine dikkati çekerek, "Gelecek yıl beklenen 60 milyar dolarlık turizm geliri, 2025 yılı bütçesinde 7 bakanlığın toplam bütçesine karşılık gelmektedir. Bu nedenle turizm sektörünü siyaset üstü görmeliyiz." ifadelerini kullandı.
Turizm sektörünün, meslek normlarını, yatırım ve işletmecilik kurallarını kendisinin belirlediği "Meslek Birliği Yasası"na ihtiyacının bulunduğunu anlatan Çorabatır, "Stratejik önemdeki sektörün, hiçbir ülkede olmayan bir vergi yükü var. Turizm sektörüne yüklenen en ağır yük, cirodan alınan yüzde 2 konaklama vergisidir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2025'te buradan 20 milyar liralık gelir bekliyor. Bu vergi, turizm altyapısını güçlendirmek, çevre ve koruma projelerine kaynak sağlamak ve turistlerin kullandığı kamu hizmetlerine katkıda bulunmak için kullanılmalı ama ne yazık ki bu gelir doğrudan genel bütçeye aktarılıyor." şeklinde konuştu.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, kürsüye patatesle çıkarak, bir kilogram patatesin Ankara'daki bir markette 32 liraya, başka bir markette ise 15 liraya satıldığını söyledi. Gürer, "Çiftçinin 6 liraya mal ettiği patates, depoda 3 liradan alıcı bulmuyor. Çiftçi ürettiğinden para kazanamıyor, tüketici kazıklanıyor. Her gün 'fahiş fiyat' diyen iktidar, bu süreci seyrediyor. Ortada vurgun vuranlar var ama üretenler yok ediliyor." görüşünü paylaştı.
Öte yandan Genel Kuruldaki CHP sıralarının önünde, disipline sevk edilen bazı teğmenlere destek veren dövizler yer aldı.
