Türkiye’de kadınların yükseköğretime katılımı ve akademideki etkinliği artmaya devam ediyor. Yükseköğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenci ve öğretim elemanı sayılarında kadın oranı yükselişini sürdürüyor.
11 Şubat günü Birleşmiş Milletler tarafından Uluslararası Bilimde Kadın ve Kız Çocukları Günü olarak kutlanıyor. Türkiye’de üniversitelerde, gerek kadın öğrenci ve öğretim elemanı sayılarındaki artış gerekse akademik araştırmalara konu olan kadın ve cinsiyet eşitliğine yönelik çalışmalar eğitimde fırsat eşitliğine de önemli katkı sunuyor.
2024 yılı verilerine göre üniversitelerde 3.873.437 kadın, 3.457.495 erkek öğrenci olmak üzere toplam 7.330.932 öğrenci öğrenim görüyor. Buna göre yükseköğretime kayıtlı öğrenci sayısında kadınların oranı yüzde 53’e ulaştı.
Üniversitelerde önlisans düzeyinde öğrenim görenlerin %54’ü, lisans düzeyinde öğrenim görenlerin %52’si, yüksek lisans düzeyinde öğrenim görenlerin yüzde 50’sini, doktora düzeyinde öğrenim görenlerin ise yüzde 51’ini kadınlar oluşturuyor.
Öte yandan Yükseköğretim Kurulunun aldığı kararla 2023 yılından itibaren 34 yaş üzeri kadınlar için YKS’de ek kontenjan tanımlanarak, kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık sağlandı. Farklı nedenlerle eğitimlerine devam edemeyen 34 yaş üstü kadınlar, bu fırsat ile yükseköğrenime başlayarak eğitim hayatlarını devam ettirdi.
-Bilim kadını sayısındaki yükseliş dikkat çekiyor-
Türkiye'deki üniversitelerde toplam 184.021 öğretim elemanı görev yapıyor. Bunlardan 97.532’si erkek, 86.489’u kadın. Buna göre kadın akademisyenlerin oranı yüzde 47’ye çıktı. Bu oranla akademideki kadın oranı en yüksek seviyeye ulaşmış oldu.
Akademide kadın araştırma görevlileri ile kadın öğretim görevlisi sayısı da erkekleri geride bıraktı. Toplam araştırma görevlisinin %55’i, öğretim görevlisi kadrosunun ise %52’si kadınlardan oluşuyor.
Türkiye'deki üniversitelerde profesörlerin yüzde 35’ini, doçentlerin yüzde 43’ünü, doktor öğretim üyelerinin ise yüzde 48’ini yine kadınlar teşkil ediyor.
-Kadınlarla ilgili akademik yayınlarda artış var-
Yükseköğretim kurumlarında pek çok alanda hayata geçirilen sosyal sorumluluk çalışmaların, bilimsel veya akademik projelerin yanı sıra fırsat eşitliği, insan hakları, kadın hakları ve kadına yönelik şiddet konularında yapılan yayınlar da ön plana çıkıyor.
Üniversitelerde akademik çalışmalar kapsamında, 2024 yılında fırsat eşitliği konusunda 12 tez, 192 yayın; kadın hakları çerçevesinde 25 tez, 675 yayın; kadına yönelik şiddet alanında ise 148 tez, 4.142 yayın yapıldı. Fırsat eşitliği, insan hakları, kadın hakları ve kadına yönelik şiddet konularında, güncel verilere göre toplam 10.336 tez ve yayın bulunuyor.
