Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli (TYMM) çerçevesinde güncellenen eğitim ve öğretim programları kapsamında ders kitapları ve eğitim araçlarının hazırlanma, incelenme ve değerlendirme süreçlerinde yapılan güncellemeler başta olmak üzere bu süreçleringeliştirilmesi ile Bakanlığımızın diğer politikaları kapsamında ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda hazırlanan "Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Öğrencilerimizi zihinsel, duygusal, fiziksel, sosyal ve manevi boyutlarıyla bütünsel bir yaklaşımla ele alan ve nihai hedefi yetkin ve erdemli insan yetiştirmek olan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde hazırlanan eğitim ve öğretim programlarında belirtilen hedefleri en iyi şekilde yansıtması ve kapsayıcı nitelikte olması amacıyla ders kitaplarını hazırlama, inceleme ve değerlendirme süreçlerinde ders kitaplarının taşıyacağı şartlara yönelik değişikliklere gidilmiştir.
Bu kapsamda inceleme ve değerlendirme süreçlerinde dikkate alınan kriter başlıkları sekize çıkarılmıştır. Böylelikle Anayasa ve diğer mevzuat, bilimsel, dil ve anlatım, görsel tasarım, öğretim programının amaç ve kapsamı yönünden yapılan inceleme ve değerlendirme süreçlerine, TYMM eğitim öğretim programlarının bütünleşik yapısı ile ölçme ve değerlendirme süreçlerinin beklentileri doğrultusunda ders kitaplarının "Bütünleşik Yapısına Uygunluğu" ile "Ölçme ve Değerlendirme Sürecine Uygunluğu" şeklinde kriter başlıkları eklenmiştir.
Ayrıca dijital çağın gerekliliklerine uygun olarak ders kitaplarına entegre edilen dijital içerikler, öğrenme süreçlerinin daha dinamik ve etkileşimli hâle gelmesi amacıyla inceleme ve değerlendirme süreçlerinin dinamiklerinden biri hâline getirilmiştir.
Bununla birlikte Yönetmelik değişikliğiyle;
- Yazım sürecinde aranan nitelikler ve ünvanlar bakımından iyileştirmelere gidilmiş ve kitabın elektronik eğitim içeriklerini hazırlayanlara yönelik şartlar tanımlanmıştır.
- Milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okullara ait ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerin incelenmesine yönelik usul ve esaslar eklenmiştir.
- Tüm sınıf ve seviyelere ait derslerde Bakanlığımızca hazırlanan eğitim araçlarının yer alması amaçlanarak gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
- Bakanlık birimleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile meslek örgütleri tarafından eğitim öğretim sürecini desteklemek amacıyla örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulmak üzere hazırlanan yardımcı kitapların başvurularının alınması ile incelenmesine yönelik usul ve esaslar eklenmiştir.
- İnceleme sürecinde zaman ve iş gücü kaybını önlemek, olası gizlilik ihlallerinin önüne geçmek ve sürecin iyileştirilmesine yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
Yukarıdaki hususlara ek olarak ders kitapları ve eğitim araçlarının inceleme değerlendirme süreçlerinin geliştirilmesi amacıyla incelenme sürecinin daha etkili ve verimli olarak ilerlemesi için günümüz ihtiyaçlarını barındıran, kamu menfaatini göz önüne alan birtakım düzenlemeler yapılmıştır.
Eğitim ve öğretim sürecini desteklemek amacıyla basılı veya dijital ortamdaki yardımcı kitaplar ile milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okulların ders kitaplarının Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca incelenmesine yönelik yeni düzenleme yapıldı.
Gelişen şartlar ve ortaya çıkan ihtiyaçlar doğrultusunda, milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okulların ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerine ilişkin yeni hükümler yeni mevzuatta yer aldı.
Yeni mevzuatta, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde güncellenen eğitim ve öğretim programları kapsamında ders kitapları ve eğitim araçlarının hazırlanması, incelenmesi ve değerlendirme süreçlerinde yapılan güncellemeler ve ihtiyaçlar dikkate alındı.
Öğrencilerin zihinsel, duygusal, fiziksel, sosyal ve manevi boyutlarıyla bütünsel bir yaklaşımla ele alan ve hedefi "yetkin ve erdemli insan" yetiştirmek olan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli çerçevesinde hazırlanan eğitim ve öğretim programlarında belirtilen hedefleri yansıtması ve kapsayıcı nitelikte olması amacıyla ders kitaplarının hazırlama, inceleme ve değerlendirme süreçlerinde taşıyacağı şartlar bakımından mevzuata yeni hükümler eklendi.
Yönetmelik değişikliğiyle, taslak ders kitapları yazım sürecinde aranan nitelikler ve unvanlar bakımından iyileştirmelere gidildi ve kitabın elektronik eğitim içeriklerini hazırlayanlara yönelik uzmanlık ve şartlar tanımlandı.
Bu kapsamda, inceleme ve değerlendirme süreçlerinde dikkate alınan beş kriter genişletilerek sekize çıkarıldı. Böylelikle, "anayasa ve diğer mevzuat", "bilimsel yeterlik", "dil ve anlatım", "görsel tasarım", "öğretim programının amaç ve kapsamı" yönünden yapılan inceleme ve değerlendirme süreçlerine, "yeni eğitim öğretim programlarının bütünleşik yapısı" ile "ölçme ve değerlendirme sürecine uygunluk" kriterleri de eklendi.
Ayrıca öğrencilerin dijital çağın gerekliliklerine uygun olarak ders kitaplarına entegre edilen dijital içerikler, öğrenme süreçlerini daha dinamik ve interaktif hale gelmesi amacıyla inceleme ve değerlendirme süreçlerinin dinamiklerinden biri hâlline geldi.
Bu kapsamda, taslak ders kitaplarının inceleme kriterlerine, "dersin türüne ve içeriğine göre yaş ve sınıf seviyesine uygun olarak etkili bir öğrenme-öğretme sağlayacak nitelik ve nicelikte elektronik içeriğe sahip olur." ibaresi de yer aldı.
Elektronik içerikler için yeni görev tanımları yapıldı
Yeni mevzuatla ayrıca tüm sınıf ve seviyelere ait derslerde Bakanlıkça hazırlanan ve tanımına yer verilen eğitim araçlarının yer alması için düzenleme yapıldı. Buna göre, yeni mevzuatta eğitim aracı, "Alanında ve sınıf düzeyinde ders kitabı olmaması veya sadece özel yayınevlerine ait ders kitapları olması hâlinde, kamu yararı gözetilerek eğitim ve öğretim kurumlarında okutulmak üzere Kurul kararı ve Bakan onayıyla, ilgili hizmet birimince hazırlanan basılı veya dijital ortamdaki kitap ve ekleri" ifadeleriyle tanımlandı.
Yeni düzenlemeyle kitabın elektronik eğitim içeriklerini yapanlar, "çoklu ortam tasarımcısı" olarak görev yapacak. Bunun yanında çoklu ortam tasarım inceleme uzmanları için de "fiilî olarak görev yapıyor olmak kaydıyla öğretmenlik mesleğinde beşinci yılını tamamlamış ve Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atamalarına esas olan bilişim teknolojileri alanında öğretmen olarak atanmış veya ilgili alanda öğretim elemanı olarak beşinci yılını tamamlamış ya da en az doktora derecesine sahip akademik kadrodaki kişi" kriterleri belirlendi.
Yardımcı kitapların incelenmesi
Yeni mevzuatta Talim ve Terbiye Kurulunun inceleyeceği "yardımcı kitap" tanımı da yapıldı. Buna göre, Bakanlık birimleri ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile meslek örgütleri tarafından eğitim ve öğretim sürecini desteklemek amacıyla örgün ve yaygın eğitim kurumlarında okutulmak üzere hazırlanan, incelenen basılı veya dijital ortamdaki kitap ve ekleri olacak.
Milletlerarası özel öğretim kurumlarıyla ilgili yeni hükümler
Milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okullara ait ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerin incelenmesine yönelik usul ve esaslar de yeni mevzuata eklendi. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca incelenmeyen yardımcı kitaplar ile milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okulların ders kitapları öğrencilere okutulamayacak.
Özel kesimin hazırladığı taslak ders kitapları, milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okulların ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçleri ücret karşılığında inceletilecek.
Eğitim araçları, taslak yardımcı kitaplar, milletlerarası özel öğretim kurumları ve yabancılar tarafından açılmış özel okulların ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerinin incelenme işlemleri, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığına başvuru tarihinden itibaren 6 ay içinde tamamlanacak.
Milletlerarası özel öğretim kurumlarına ait ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerinin uygunluk süresi, incelenme onayı alındığı tarihten itibaren 5 öğretim yılını kapsayacak.
Başvurusu alınacak milletlerarası özel öğretim kurumlarına ait ders kitapları ile diğer eğitim araç ve gereçlerinin türü, alanı, seviyesi, başvurularının alınma usul ve esasları ile diğer hususlar, Bakanlıkça hazırlanan kılavuz ile ilan edilecek.
Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliği için tıklayınız.
Millî Eğitim Bakanlığı Ders Kitapları ve Eğitim Araçları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik için tıklayınız.